🧭 Khi bao bì thực phẩm trở thành tâm điểm môi trường
Trong những năm gần đây, bao bì thực phẩm – vốn từng được xem là yếu tố phụ trợ trong chuỗi cung ứng – đã trở thành một trong những tâm điểm của các cuộc thảo luận về môi trường. Từ siêu thị đến hội nghị quốc tế, từ người tiêu dùng đến nhà hoạch định chính sách, bao bì không còn là lớp vỏ bọc đơn thuần mà là biểu tượng của trách nhiệm sinh thái.
Tại Việt Nam, tốc độ đô thị hóa và sự phát triển mạnh mẽ của ngành thực phẩm chế biến đã kéo theo sự gia tăng chóng mặt của bao bì dùng một lần. Theo thống kê của Bộ Tài nguyên và Môi trường, mỗi năm nước ta thải ra khoảng 1,8 triệu tấn rác thải nhựa, trong đó bao bì thực phẩm chiếm tỷ trọng lớn. Điều đáng lo ngại là phần lớn bao bì này không được xử lý đúng cách, gây ô nhiễm đất, nước và không khí. Không chỉ là vấn đề nội địa, bao bì thực phẩm còn là thách thức toàn cầu.
Tổ chức Greenpeace từng cảnh báo rằng nếu không có sự thay đổi, đến năm 2050, lượng nhựa trong đại dương sẽ nhiều hơn cả số lượng cá. Trong bối cảnh đó, việc “xanh hóa” bao bì không còn là lựa chọn mà là yêu cầu cấp thiết.
📦 Thực trạng bao bì thực phẩm và hệ lụy môi trường
Bao bì thực phẩm hiện đại chủ yếu được làm từ nhựa tổng hợp, giấy, kim loại hoặc thủy tinh. Trong đó, nhựa chiếm ưu thế nhờ giá thành rẻ, nhẹ và dễ tạo hình. Tuy nhiên, nhựa cũng là vật liệu gây ô nhiễm nghiêm trọng nhất.
Theo báo cáo của Chương trình Môi trường Liên Hợp Quốc (UNEP), chỉ khoảng 9% lượng nhựa toàn cầu được tái chế, phần còn lại bị chôn lấp, đốt hoặc trôi nổi trong môi trường. Riêng bao bì thực phẩm, do thường bị nhiễm bẩn bởi dầu mỡ và thực phẩm, tỷ lệ tái chế còn thấp hơn.
Hệ lụy của bao bì nhựa không chỉ dừng lại ở ô nhiễm vật lý. Khi bị phân hủy, nhựa tạo ra vi nhựa – những hạt nhỏ có thể xâm nhập vào chuỗi thức ăn, gây ảnh hưởng đến sức khỏe con người và động vật. Một nghiên cứu tại Đại học Stanford cho thấy vi nhựa có thể gây rối loạn nội tiết và ảnh hưởng đến hệ thần kinh.
Tại Việt Nam, các đô thị lớn như TP.HCM và Hà Nội mỗi ngày thải ra khoảng 80 tấn rác thải nhựa, trong đó bao bì thực phẩm chiếm phần lớn. Hệ thống thu gom và xử lý rác thải còn nhiều bất cập, khiến phần lớn bao bì bị đốt hoặc chôn lấp – gây phát thải khí nhà kính và ô nhiễm đất.
🔄 Xu hướng bao bì bền vững định hình tương lai
Trước áp lực môi trường và yêu cầu từ người tiêu dùng, ngành bao bì đang chứng kiến sự chuyển mình mạnh mẽ. Các xu hướng bao bì bền vững đang định hình lại toàn bộ chuỗi giá trị.
Vật liệu sinh học và phân hủy sinh học: Các loại bao bì làm từ tinh bột ngô, mía, rong biển, hoặc nấm đang được nghiên cứu và ứng dụng rộng rãi. Chúng có khả năng phân hủy trong môi trường tự nhiên mà không để lại vi nhựa. Tại châu Âu, bao bì từ cellulose đang trở thành lựa chọn phổ biến cho các sản phẩm hữu cơ.
Thiết kế sinh thái: Thiết kế bao bì theo hướng tối giản, dễ tái chế và tái sử dụng đang được ưa chuộng. Ví dụ, hộp đựng thực phẩm có thể dùng làm vật dụng trang trí hoặc chứa đồ dùng cá nhân. Một số thương hiệu còn khuyến khích khách hàng mang bao bì cũ đến đổi lấy sản phẩm mới.
Bao bì thông minh: Công nghệ bao bì thông minh cho phép theo dõi tình trạng thực phẩm, cảnh báo khi sản phẩm hỏng hoặc hết hạn. Điều này giúp giảm lãng phí thực phẩm – một trong những nguyên nhân gây phát thải khí nhà kính lớn nhất.
🏭 Ngành công nghiệp bao bì trước áp lực chuyển đổi
Theo báo cáo của Vietnam Report, thị trường bao bì giấy và bao bì thực phẩm có tốc độ tăng trưởng lần lượt là 9,73% và 4,16% từ 2023–2028. Các doanh nghiệp lớn trong ngành bao bì đang đầu tư mạnh vào công nghệ sản xuất bao bì sinh học, bao bì tái chế và bao bì thông minh.
Tuy nhiên, thách thức lớn nhất là chi phí sản xuất cao và thiếu nguồn nguyên liệu ổn định. Ngoài ra, việc thay đổi dây chuyền sản xuất, đào tạo nhân lực và xây dựng hệ thống thu hồi bao bì cũng đòi hỏi thời gian và nguồn lực lớn. Một số doanh nghiệp nhỏ và vừa vẫn chưa đủ khả năng để chuyển đổi, dẫn đến sự phân hóa trong ngành.
🛍️ Người tiêu dùng thay đổi – Doanh nghiệp thích ứng
Người tiêu dùng hiện đại ngày càng quan tâm đến yếu tố môi trường khi lựa chọn sản phẩm. Theo khảo sát của Nielsen, 73% người tiêu dùng toàn cầu sẵn sàng trả thêm tiền cho sản phẩm có bao bì thân thiện với môi trường.
Tại Việt Nam, xu hướng tiêu dùng xanh đang lan rộng, đặc biệt trong giới trẻ và tầng lớp trung lưu. Các thương hiệu như Vinamilk, Highlands Coffee, hay Annam Gourmet đã bắt đầu chuyển sang sử dụng bao bì tái chế, bao bì giấy hoặc bao bì phân hủy sinh học. Doanh nghiệp không chỉ thay đổi bao bì mà còn xây dựng chiến lược truyền thông xoay quanh yếu tố bền vững. Việc công khai cam kết môi trường, minh bạch nguồn gốc nguyên liệu và khuyến khích tái sử dụng đang trở thành tiêu chuẩn mới.
🌍 Chính sách và quy định mới thúc đẩy chuyển đổi
Chính phủ Việt Nam đang từng bước siết chặt quy định về bao bì thực phẩm. Luật Bảo vệ Môi trường 2020 yêu cầu doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm thu hồi và xử lý bao bì sau sử dụng. Ngoài ra, các quy định về nhãn sinh thái, chứng nhận phân hủy sinh học và tiêu chuẩn tái chế cũng đang được hoàn thiện.
Ở cấp độ quốc tế, các hiệp định thương mại như EVFTA, CPTPP yêu cầu sản phẩm xuất khẩu phải tuân thủ tiêu chuẩn môi trường cao hơn, bao gồm bao bì. Điều này tạo áp lực nhưng cũng là động lực để doanh nghiệp Việt Nam nâng cấp sản phẩm.
✨ NICE – Hơn cả bao bì, kiến tạo giá trị xanh bền vững
Công ty TNHH Quốc tế NICE là đơn vị tiên phong tại Việt Nam trong lĩnh vực sản xuất bao bì thực phẩm thân thiện với môi trường, chuyên cung cấp ly giấy, tô giấy, hộp giấy và các sản phẩm đóng gói cao cấp.
Với hơn 10.000.000 sản phẩm được tiêu thụ mỗi năm và hơn 1 triệu người tiêu dùng sử dụng, NICE đã khẳng định vị thế vững chắc trên thị trường nội địa và quốc tế. Tính đến nay, NICE đã phục vụ hơn 1.000.000 khách hàng, từ các chuỗi cà phê, nhà hàng, siêu thị đến các doanh nghiệp thực phẩm lớn trong và ngoài nước.
NICE sở hữu hệ thống sản xuất hiện đại, áp dụng công nghệ tiên tiến và quy trình kiểm soát chất lượng nghiêm ngặt. Các sản phẩm được làm từ giấy nguyên sinh, có khả năng phân hủy sinh học, góp phần giảm thiểu hơn 100 tấn rác thải nhựa mỗi năm. Công ty cũng cung cấp dịch vụ thiết kế và in ấn theo yêu cầu, giúp khách hàng xây dựng hình ảnh thương hiệu chuyên nghiệp.
Về chứng nhận, NICE đạt các tiêu chuẩn quốc tế như ISO 9001:2015 về quản lý chất lượng, ISO 22000:2018 về an toàn thực phẩm và FSC về nguồn gốc nguyên liệu bền vững. Đây là minh chứng cho cam kết của NICE trong việc cung cấp sản phẩm an toàn, chất lượng và thân thiện với môi trường.
Với tầm nhìn chiến lược hướng đến tự động hóa và mở rộng thị trường xuất khẩu, NICE đang từng bước trở thành một trong những doanh nghiệp dẫn đầu trong ngành bao bì thực phẩm xanh tại Việt Nam.