🌍Châu Âu dẫn đầu cuộc cách mạng bao bì giấy thực phẩm
Trong bối cảnh toàn cầu hóa và khủng hoảng môi trường ngày càng nghiêm trọng, ngành bao bì thực phẩm đang trải qua một cuộc cách mạng xanh. Châu Âu – với vai trò là khu vực tiên phong về chính sách môi trường và đổi mới công nghệ – đã và đang phát triển hàng loạt giải pháp bao bì giấy thay thế nhựa, hướng tới nền kinh tế tuần hoàn. Những phát minh này không chỉ mang tính đột phá về kỹ thuật mà còn thể hiện cam kết mạnh mẽ của doanh nghiệp và chính phủ trong việc bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng và hành tinh.
Việt Nam, với tốc độ đô thị hóa nhanh và nhu cầu tiêu dùng tiện lợi ngày càng tăng, đang đối mặt với bài toán chuyển đổi bao bì thực phẩm theo hướng bền vững. Việc học hỏi và ứng dụng các công nghệ bao bì giấy tiên tiến từ Châu Âu sẽ là chìa khóa để Việt Nam nâng cao năng lực cạnh tranh, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và xây dựng thương hiệu xanh trong mắt người tiêu dùng quốc tế.
📊Tổng quan xu hướng bao bì giấy thực phẩm tại Châu Âu
Theo báo cáo từ Mordor Intelligence, thị trường bao bì tiêu dùng tại Châu Âu dự kiến đạt khoảng 175,7 tỷ USD vào năm 2024 và tăng lên 214,5 tỷ USD vào năm 2029, với tốc độ tăng trưởng kép hàng năm (CAGR) là 4,07%. Trong đó, bao bì giấy chiếm tỷ trọng ngày càng lớn nhờ khả năng tái chế, phân hủy sinh học và tính thẩm mỹ cao.
Liên minh Châu Âu đã ban hành Quy định về Bao bì và Chất thải Bao bì (PPWR), yêu cầu đến năm 2030 tất cả bao bì phải có khả năng tái chế. Đặc biệt, các chất gây ô nhiễm như PFAs (chất chống thấm độc hại) bị cấm sử dụng trong bao bì thực phẩm. Điều này thúc đẩy các doanh nghiệp phải đầu tư vào vật liệu mới, thiết kế thông minh và quy trình sản xuất sạch.
Theo khảo sát của Pro Carton, gần một nửa người tiêu dùng Châu Âu cho biết đại dịch COVID-19 khiến họ quan tâm hơn đến môi trường và ưu tiên sản phẩm có bao bì bền vững. Đây là tín hiệu rõ ràng cho thấy bao bì giấy không chỉ là xu hướng công nghiệp mà còn là lựa chọn tiêu dùng phổ biến.
🚀Những phát minh và nghiên cứu nổi bật tại Châu Âu
1. SIG Terra Alu-Free Full Barrier
Tập đoàn SIG đã phát triển loại bao bì giấy không chứa lớp nhôm – vốn là thành phần thải nhiều carbon nhất trong bao bì thực phẩm. Sản phẩm này đạt giải thưởng “Climate” tại Sustainability Awards 2023, nhờ khả năng tái chế cao và giảm đáng kể lượng khí thải carbon.
2. Kraft Heinz – Chai giấy tái chế
Kraft Heinz đã thiết kế chai giấy thay thế khoảng 300 triệu van silicon không thể tái chế mỗi năm, giúp toàn bộ bao bì có thể tái chế hoàn toàn. Giải pháp này giành giải “Recyclable Packaging” và được đánh giá là bước tiến lớn trong ngành thực phẩm đóng gói.
3. Procter & Gamble – Hộp ECOLIC
Hộp ECOLIC của P&G được làm từ vật liệu tái tạo, có 70% khả năng tái chế, an toàn thực phẩm và thay thế hoàn toàn bao bì nhựa. Sản phẩm này giành giải “Renewable Materials” và được kỳ vọng sẽ trở thành tiêu chuẩn mới trong ngành hàng tiêu dùng.
4. Henkel – Sáng kiến chất kết dính an toàn thực phẩm
Henkel tập trung phát triển các loại keo dán (adhesives) đạt chuẩn an toàn thực phẩm, giúp tăng độ bền bao bì mà vẫn đảm bảo không gây phản ứng hóa học với thực phẩm. Đây là phần thường bị “lãng quên” trong thiết kế bao bì nhưng lại đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị.
5. ALPLA & Paboco – Chai giấy tái chế quy mô lớn
Tháng 10/2024, ALPLA trở thành cổ đông lớn của Paboco và đầu tư mở rộng sản xuất chai giấy có thể tái chế. Dự kiến đến cuối năm 2025, sản phẩm này sẽ được thương mại hóa rộng rãi tại Châu Âu.
🤝Khả năng ứng dụng tại Việt Nam
Việt Nam hiện có khoảng 4.500 doanh nghiệp bao bì, trong đó phần lớn là doanh nghiệp vừa và nhỏ. Việc ứng dụng các công nghệ bao bì giấy tiên tiến từ Châu Âu sẽ giúp nâng cao chất lượng sản phẩm, đáp ứng tiêu chuẩn xuất khẩu và giảm phụ thuộc vào bao bì nhựa.
Tuy nhiên, để triển khai thành công, cần xem xét các yếu tố sau:
-
- Nguyên liệu: Việt Nam thiếu nguồn giấy tái chế nội địa, cần nhập khẩu hoặc đầu tư vào công nghệ xử lý giấy thu hồi.
- Chi phí: Bao bì giấy chống thấm, chống dầu mỡ có giá thành cao hơn bao bì nhựa. Doanh nghiệp cần hỗ trợ tài chính xanh để chuyển đổi.
- Công nghệ: Các giải pháp như keo dán an toàn thực phẩm, lớp phủ sinh học, cảm biến nhiệt độ… cần được chuyển giao từ Châu Âu thông qua triển lãm, hợp tác R&D.
- Chính sách: Việt Nam đã ban hành lộ trình EPR và cấm bao bì nhựa dùng một lần tại siêu thị từ năm 2026 – tạo nền tảng pháp lý thuận lợi cho bao bì giấy phát triển.
Theo ông Nguyễn Văn Hùng – Giám đốc điều hành Công ty Bao Bì Tân Á: “Nếu Việt Nam tận dụng được công nghệ bao bì giấy từ Châu Âu, chúng ta không chỉ giảm ô nhiễm mà còn nâng cao vị thế trong chuỗi cung ứng thực phẩm toàn cầu.”
📈Kết luận & định hướng chiến lược
Ngành bao bì giấy thực phẩm tại Châu Âu đang chứng minh rằng đổi mới công nghệ và cam kết môi trường có thể song hành với hiệu quả kinh doanh. Những phát minh như chai giấy tái chế, hộp ECOLIC, keo dán an toàn… không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là biểu tượng của trách nhiệm xã hội.
Việt Nam hoàn toàn có thể học hỏi và ứng dụng các công nghệ này thông qua: Đầu tư vào R&D và hợp tác quốc tế, tham gia các triển lãm như VietnamPrintPack, ProPak Asia Tận dụng chính sách EPR và tài chính xanh, truyền thông thương hiệu gắn với giá trị môi trường.
Trong bối cảnh người tiêu dùng ngày càng ưu tiên sản phẩm xanh, bao bì giấy thực phẩm không chỉ là xu hướng mà còn là chiến lược dài hạn để doanh nghiệp Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế.